To niezwykle ważny i często bardzo trudny moment. Coming out to przecież nie wyjście do kina, a akt, który ma prawo budzić wiele emocji – od strachu, przez zwątpienie czy warto, po ekscytację. Masz prawo czuć emocjonalną huśtawkę. Masz prawo się obawiać. Ważne, byś to Ty decydowała, kiedy ujawnisz się przed bliskimi, i zadbała o swoje poczucie komfortu i emocjonalnego bezpieczeństwa. Zatem jak zrobić coming out przed rodzicami?
Nie ma jednego uniwersalnego idealnego wzorca coming outu. Nikt nie powie Ci: „zrób to tak i tak, a będzie dobrze!”. A nawet jeśli ktoś tak powie – może się bardzo mylić. Ujawnienie przed rodzicami swojej orientacji seksualnej albo płciowej tożsamości może przebiegać bardzo różnie i mieć bardzo różne skutki. Wiele zależy od tego, jak wyglądają Twoje relacje z najbliższymi. Czy są one serdeczne, bliskie, oparte na zaufaniu, czy raczej chłodne, budowane na niepodważalnym autorytecie rodzica.
Ogromne znaczenie ma też, w jakim środowisku funkcjonujesz. Czy jest to duże miasto, w którym ta tematyka nie stanowi tabu, czy w niewielkim mieście lub na wsi, gdzie może budzić wiele kontrowersji i spotykać się z niezrozumieniem? Czy wokół Ciebie i Twojej rodziny są osoby homoseksualne czy transpłciowe lub niebinarne, czy jest to w Twoim środowisku zjawisko niespotykane?
Jak zrobić coming out przed rodzicami… w zgodzie ze sobą
Niezależnie jednak od tego, jaka jest Twoja sytuacja, jest kilka rzeczy, na które zawsze warto zwrócić uwagę przed zrobieniem coming outu przed rodzicami. Najważniejsze jest, byś dała sobie odpowiednią ilość czasu. Tak, byś czuła się emocjonalnie gotowa na coming out, a nie do niego przymuszona. Tu pośpiech czy presja otoczenia nie są dobrymi doradcami. Są osoby, którym „wyjście z szafy” przychodzi łatwo. Od początku są pewne swojej orientacji czy tożsamości i się jej nie wstydzą, a do reakcji otoczenia zachowują zdrowy dystans. To nie znaczy, że i Ty masz taka być! Jest całe mnóstwo osób, dla których coming out jest ogromnym wyzwaniem, powiązanym z lękiem, niepewnością, mnóstwem obaw. I nie ma w tym niczego złego!
Jak zrobić coming out przed rodzicami: kilka ważnych kwestii
Oto kwestie, z którymi warto się zmierzyć, by ujawnienie się nie przyniosło Ci szkody. Choć nie da się przewidzieć wszystkiego – zwłaszcza reakcji Twoich rodziców – jeśli dobrze się przygotujesz i dasz sobie czas oraz prawo do różnych emocji, na pewno będzie Ci dużo łatwiej i w trakcie samego coming outu, i już po nim.
Najpierw porozmawiaj sama ze sobą
Zapytaj samą siebie, czy jesteś pewna tego, co chcesz powiedzieć rodzicom. „Jestem lesbijką”, „Czuję się kobietą” – czy to jest zgodne z Tobą? To bardzo ważny moment, bo coming out ma sens wtedy, gdy sama jesteś przekonana do swojej orientacji czy płciowej tożsamości. Pamiętaj, że nikt nie ma prawa Cię poganiać. Najpierw zrób coming out przed samą sobą, w takim tempie, jakie jest dla Ciebie dobre, a dopiero potem pomyśl o ujawnieniu tego rodzicom i bliskim.
Wybadaj grunt
Jeśli nie wiesz, jakie podejście do środowiska LGBT mają Twoi rodzice, spróbuj to sprawdzić. Obserwuj, jak reagują na informacje z tym związane, jak odnoszą się do historii czy medialnych doniesień związanych ze środowiskiem osób homoseksualnych czy transpłciowych. Możesz zadać kilka pozornie neutralnych pytań, które pomogą Ci poznać ich podejście, typu: „Słyszeliście, że… Co o tym myślicie?”.
Upewnij się, że jesteś bezpieczna
Jeśli dorastasz w domu, w którym tolerancja jest ważną wartością, raczej obawiać się nie musisz. Ale jeśli światopogląd Twoich rodziców nie opiera się na szacunku dla osób nieheteronormatywnych czy wręcz wszelkie odstępstwa od „normy” są przez nich traktowane z pogardą lub budzą agresję – zachowaj ostrożność. Jeśli przeczuwasz, że Twój coming out może spotkać się ze skrajnie wrogą reakcją, która może być dla Ciebie zagrożeniem – nie rób tego. Choć to bardzo trudne, lepiej poczekać, zwłaszcza jeśli jesteś osobą niepełnoletnią, do momentu, gdy się usamodzielnisz. Możesz też poszukać profesjonalnego wsparcia ze strony organizacji działającej na rzecz osób LGBT (Jak Kampania Przeciwko Homofobii czy Stowarzyszenie Lambda Warszawa). Zadbaj o to, byś w razie niebezpieczeństwa w wyniku coming outu mogła liczyć na pomoc.
Zastanów się, czy właśnie teraz jesteś emocjonalnie gotowa na reakcję ze strony rodziców
Pamiętaj, że może ona być bardzo różna. Być może Twoi rodzice będą zadziwieni Twoim wyznaniem, a nawet nim wstrząśnięci. Mogą temu nie dowierzać albo kwestionować Twoje stanowisko. Możesz usłyszeć zdania typu: „Na pewno tak jest? A może Ci się wydaje?”, „Coś sobie wymyśliłaś, przejdzie Ci”. To, co im komunikujesz, może być dla nich bardzo trudne do przyjęcia. Mogą obawiać się reakcji otoczenia, czuć się zawiedzeni, rozczarowani, być w szoku. Wcale niekoniecznie oznacza to złą wolę z ich strony. Pamiętaj, że i oni mają swoje ograniczenia. Może nie dorastali w środowisku tolerancyjnym, może ich rodzice wpoili im takie przekonania na temat świata i ludzi, w których nie ma przestrzeni na otwartość i życzliwość względem jakiejkolwiek odmienności.
Ważne, byś rozumiała, że to może być dla nich bardzo trudny moment. Byś była wyrozumiała, ale jednocześnie broniła swojego stanowiska i swojej tożsamości, jeśli tylko jesteś jej pewna. Masz do tego prawo. Możesz powiedzieć, że rozumiesz, jak to dla nich trudne, ale jednocześnie nie chcesz już dłużej ukrywać swojej sytuacji. Bądź konsekwentna i stanowcza, ale staraj się zachować spokój, niezależnie od reakcji rodziców. Jakakolwiek agresja czy krzyki niczego dobrego nie przyniosą. Spokój, stanowczość, wyrozumiałość, cierpliwość i czas – to stanowczo lepsze narzędzia. Rodzice mogą potrzebować więcej czasu na oswojenie się z tym, co usłyszeli. Daj im go. Potrzebują poukładać sobie w głowach. Nie tylko sam fakt, że ich dziecko jest homoseksualne czy niebinarne, ale i wszystko to, co z niego wynika – to, że nie doczekają się wnuków, że otoczenie może zareagować wrogo. To ogromne wyzwanie także dla nich.
Zabezpiecz sobie wsparcie
Może być tak, że nie wszystko pójdzie po Twojej myśli. Reakcja Twoich rodziców może Cię głęboko zranić, możesz czuć się odrzucona, niezrozumiana, niestety nawet poniżona. Bardzo ważne jest, byś w takiej chwili miała kogoś, kto Cię wesprze. Kogoś życzliwego, kto zna Twoją sytuację i po prostu z Tobą pobędzie, potrzyma za rękę, porozmawia, przytuli, doda otuchy. Zadbaj o to, by taka osoba była w pogotowiu. Nie przechodź przez to sama!
Wybierz dobry moment i okoliczności
Wiele zależy tutaj od Ciebie i od tego, jacy są Twoi rodzice. Jednak na pewno nie jest dobrym pomysłem coming out podczas rodzinnej imprezy czy w zamęcie załatwiania jakichś ważnych spraw na mieście. Dobrze zadbać o to, by otoczenie było komfortowe i bezpieczne. To może być oczywiście dom, jeśli wszyscy czujecie się w nim dobrze, albo przytulna kawiarnia albo ławka w parku podczas spaceru z psem. Chodzi o to, by była to przestrzeń, w której można pozwolić sobie na spokojną rozmowę, a także na wyrażenie emocji, które przecież mogą być różne. Niech to będzie czas popołudniowego odpoczynku, a nie poranna krzątanina przed szkołą i pracą. Nie rób coming outu podczas ostrej wymiany zdań na jakiś inny temat czy w czasie kłótni. Taka sytuacja sama w sobie pociąga za sobą lawinę emocji, dodatkowe są już nie potrzebne. Potrzebny jest za to spokój i opanowanie.
Postaw na rozmowę
Choć to może być trudne, najlepszą formą coming outu jest rozmowa cztery oczy. Tylko wtedy jest szansa wytłumaczyć swoje stanowisko, to pozwala także uniknąć niedomówień, a w konsekwencji nieporozumień. SMS typu „Mamo, jestem lesbijką” to zdecydowanie niefortunny wybór. Pomyśl – Ty też nie chciałbyś przecież, by bliska Ci osoba wyznawała Ci jakąś bardzo ważną rzecz w ten sposób, prawda? Jeśli rozmowa bezpośrednia wydaje Ci się zbyt trudna, możesz najpierw napisać list i w nim jasno wszystko wytłumaczyć. Jednak niech to będzie tylko wstęp do rozmowy, do której później usiądziesz z rodzicami.
Jeśli po tej rozmowie okaże się, że potrzebujecie wszyscy porozmawiać z profesjonalistą, bo trudno Wam się dogadać, przyjdźcie do nas na konsultacje. Zapisać się możecie u nas przez kalendarz na stronie:
