Lata nastoletnie to okres burzliwych emocji, poszukiwania tożsamości i stawiania czoła nowym wyzwaniom. Dla wielu młodych osób to czas radości, ekscytacji i odkrywania świata. Jednak dla niektórych nastolatków stojących u progu dorosłości, zmagających się z burzą hormonów i natłokiem wyzwań to życie w cieniu depresji, na którą nastolatkowie są szczególnie narażeni. Smutek, brak energii, zmiany apetytu, problemy ze snem, kłopoty z koncentracją i poczucie beznadziejności to tylko niektóre z jej symptomów. Jak rozmawiać z nastolatkiem z depresją?
Rodzice, są wtedy niczym żeglarze na wzburzonym morzu, często czują się zagubieni i bezradni. Obserwując zmiany w zachowaniu dziecka, dostrzegając smutek w jego oczach i słysząc słowa pełne bólu i zwątpienia, pragną pomóc, ale nie wiedzą jak. Jak przedrzeć się przez mur milczenia i dotrzeć do stłumionych emocji nastolatka? Jak rozmawiać, by nie pogłębić ran, ale podać koło ratunkowe i wyciągnąć z dna rozpaczy? Depresja to nie chwilowy smutek, ale poważne zaburzenie, które sieje spustoszenie w życiu nastolatka. Odbiera mu radość, energię, chęć do działania i poczucie sensu. Sprawia, że świat staje się szary i beznadziejny.
Jako rodzic, możesz poczuć się bezradny, nie wiedząc, jak pomóc swojemu dziecku. Dlatego dzisiaj ja wyciągam swoje koło ratunkowe do Was, rodzice i napiszę co nieco o tym jak rozmawiać z nastolatkiem, żeby wiedział, że chcecie mu pomóc.
Jak rozpocząć rozmowę
Jeśli podejrzewasz, że Twój nastolatek zmaga się z depresją, to trzeba przygotować się do pierwszej rozmowy. W tym wypadku warto też pobyć ze swoimi emocjami sam na sam, bo prędzej czy później nastolatek wyczuje je w rozmowie. A choć może tego nie przyznać otwarcie, to Twoje dziecko oczekuje, że dasz mu siłę, wsparcie, opiekę i bezpieczeństwo. Sięgnięcie do pokładów empatii, autentyczności i dobroci serca jest również niesamowicie istotne, ale w tym wszystkim najważniejsze jest ZROZUMIENIE. Nastolatek z depresją potrzebuje poczuć, że go rozumiesz. I nie chodzi tu o zrozumienie, czemu jest smutny, bo on sam może nie do końca wiedzieć, co jest przyczyną. Chodzi bardziej o zrozumienie dla jego emocji i sposobu, w jaki je wyraża. A należy spodziewać się dosłownie wszystkiego, w tym mieszanki rozczarowania, lęku i goryczy wobec świata, która może być trudna do strawienia.
Pierwszym krokiem jest znalezienie odpowiedniego czasu i miejsca do rozmowy. Wybierz miejsce, w którym będziesz mógł swobodnie rozmawiać i poświęć swojemu nastolatkowi całą uwagę. Bez rozpraszaczy, odbierania ważnych telefonów czy innych dzieci wokół.
Jak więc rozpocząć taką rozmowę?
- Znajdź odpowiedni moment i miejsce. Wybierzcie się na spacer, usiądźcie w parku, zadbajcie o intymną atmosferę, wolną od stresu i pośpiechu.
- Stwórz bezpieczną przestrzeń. Daj swojemu nastolatkowi do zrozumienia, że może Ci zaufać, szanujesz jego uczucia i nie będziesz go oceniać.
- Otwórz swoje serce. Powiedz, że zauważyłeś zmiany w jego zachowaniu i martwisz się o niego. Wyraź swoją troskę i chęć niesienia pomocy.
- Słuchaj uważnie. Nie przerywaj, nie bagatelizuj jego problemów. Daj mu przestrzeń do wyartykułowania emocji i doświadczeń.
- Zadawaj otwarte pytania. Zamiast „Czy wszystko w porządku?”, zapytaj „Jak się czujesz?”.
- Zapewnij wsparcie. Powiedz swojemu nastolatkowi, że jesteś dla niego i że razem przejdziecie przez ten trudny czas.
- Zachęcaj do profesjonalnej pomocy. Jeśli podejrzewasz depresję, zaproponuj wspólną wizytę u psychologa.
Nastolatek z depresją – co mu powiedzieć
Rozpoczynając rozmowę z nastolatkiem zmagającym się z depresją, najważniejsze jest, aby stworzyć atmosferę bezpieczeństwa i zaufania. Daj swojemu dziecku do zrozumienia, że jesteś po jego stronie, bez względu na wszystko. Możesz to zrobić, mówiąc np.:
„Rozumiem, że możesz teraz czuć się przygnębiony/a. Jestem tu, żeby cię wysłuchać i pomóc.”
„Nie musisz przechodzić przez to sam/a. Wspólnie możemy poszukać rozwiązania.”
„Jesteś dla mnie ważny/a i chcę ci pomóc.”
Zacznij od wyrażenia troski. Powiedz swojemu dziecku, że zauważyłeś zmiany w jego zachowaniu i martwisz się o niego. Użyj ciepłych i delikatnych słów, aby pokazać mu, że zależy Ci na jego samopoczuciu. Pamiętaj, aby mówić spokojnym i łagodnym tonem. Unikaj osądów, krytyki i moralizowania. Zamiast tego skup się na wyrażaniu empatii i zrozumienia.
Nastolatek z depresją potrzebuje czasu i przestrzeni na wypowiedzenie się. Nie przerywaj mu i nie naciskaj na zwierzenia. Ważne jest, aby czuł się komfortowo i bezpiecznie podczas rozmowy.
Możesz również zadać kilka otwartych pytań, aby zachęcić nastolatka do rozmowy, na przykład:
- „Co cię ostatnio denerwuje?”
- „Czego się boisz?”
- „Co sprawia, że czujesz się gorzej?”
- „Jak mogę Ci pomóc?”
Pamiętaj, że celem rozmowy nie jest rozwiązanie wszystkich problemów nastolatka, ale zaoferowanie mu wsparcia i stworzenie przestrzeni do wyrażania emocji.
Nawet jeśli rozmowa będzie trudna i bolesna, to i tak stanowi ona ważny krok w budowaniu więzi zaufania i pomaganiu nastolatkowi w walce z depresją.
Czego unikać w rozmowie z nastolatkiem z depresją?
Rozmowa z nastolatkiem zmagającym się z depresją będzie trudna i pełna emocji. Ważne jest, aby podejść do tematu z empatią, zrozumieniem i cierpliwością. Istnieje jednak kilka rzeczy, których powinieneś unikać, aby nie pogorszyć sytuacji swojego dziecka.
Nie mów swojemu nastolatkowi, że „po prostu przesadza” lub „wyobraża sobie rzeczy”. Depresja to poważna choroba, a nie objaw słabości czy lenistwa. Bagatelizowanie uczuć nastolatka może sprawić, że poczuje się on jeszcze bardziej osamotniony i niezrozumiany.
Nie porównuj swojego nastolatka do innych. Każdy doświadcza depresji inaczej i nie ma uniwersalnego sposobu na radzenie sobie z nią. Porównywanie nastolatka do rówieśników, którzy „wyglądają na szczęśliwych” lub „mają wszystko”, może pogłębić jego poczucie beznadziejności i niskiej samooceny.
Nie naciskaj na swojego nastolatka, aby od razu się zmienił. Wyzdrowienie z depresji to proces, który wymaga czasu i wysiłku. Oczekiwanie od nastolatka natychmiastowej poprawy może prowadzić do frustracji i zniechęcenia. Zamiast tego skup się na celebrowaniu małych kroków i dawaniu mu pozytywnego wzmocnienia za każdy postęp.
Nie składaj obietnic, których nie możesz dotrzymać. Jeśli powiesz swojemu nastolatkowi, że pomożesz mu znaleźć terapeutę, upewnij się, że tak zrobisz. Niedotrzymanie obietnicy może pogorszyć zaufanie i sprawić, że nastolatek poczuje się jeszcze bardziej bezradny.
Twoja miłość, wsparcie i cierpliwość to potężna broń w walce z depresją. Razem możecie pokonać tę chorobę i pomóc nastolatkowi odzyskać radość życia. Nie jesteś sam. Wiele rodziców przechodzi przez to samo, co Ty. Opieka nad nastolatkiem z depresją może być wyczerpująca. Dlatego ważne jest, abyś znalazł czas dla siebie i zadbał również o własne zdrowie psychiczne.
Dlatego w naszym Centrum pomagamy i rodzicom i nastolatkom. Nie wstydź się szukać pomocy. Nasi specjaliści są do Twojej dyspozycji i chętnie Ci pomogą.
Centrum Złoty Środek
tel. 882 012 474
e-mail: kontakt@centrumzlotysrodek.pl
